Langdurige blootstelling aan fijnstof is ook in lage concentraties levensgevaarlijk. Tot ver onder de Europese norm van 25 microgram per kubieke meter blijkt fijnstof dodelijker dan gedacht, zo schrijven onderzoekers uit dertien Europese landen vandaag in het Britse medische tijdschrift The Lancet.
'Roken is je eigen schuld, hierbij moet je op de overheid kunnen rekenen'
De onderzoekers gebruikten bestaande studies in 22 gebieden in dertien landen. In elk gebied werden metingen uitgevoerd die vervolgens zijn gebruikt om modellen te maken, waarmee de blootstelling aan luchtverontreiniging op de huisadressen van ruim 360.000 deelnemers overal op dezelfde manier in kaart kon worden gebracht.
Zo konden de onderzoekers de relatie tussen luchtverontreiniging en sterfte in die 22 gebieden analyseren.
"Zo'n grote studie is nog nooit in Europa gedaan", zegt Rob Beelen, onderzoeker aan het Institute for Risk Assessment Sciences (Iras) van de Universiteit Utrecht dat het onderzoek coördineerde. "De resultaten zijn in lijn met Amerikaanse studies, al liggen de effectschattingen wat hoger. Maar nieuw is dat het risico op vervroegde sterfte ook onder de Europese grenswaarde van 25 microgram per kubieke meter overeind blijft. Wij vinden dat zorgwekkend."
De onderzoekers deelden de deelnemers in naar de mate waarin ze werden blootgesteld aan fijnstof. Onder de norm van 25 microgram waren er nog 310.000 deelnemers over, onder 20 microgram bijvoorbeeld nog 305.000.
"De risico's zijn eigenlijk identiek", legt Beelen uit. "We zien een nadelig gezondheidseffect tot onder 15 microgram per kubieke meter. En daarin woont toch een groot deel van de Europese bevolking. Uit eerdere analyses weten we dat mensen hierdoor maanden eerder dood kunnen gaan."
Zelfs onder 10 microgram fijnstof per kubieke meter (70.000 deelnemers) lijkt het risico nog aanzienlijk, maar de effectschatting is dan minder betrouwbaar, zegt Beelen.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) beveelt een grens aan van 10 microgram, terwijl de Europese Unie de norm op 25 heeft gelegd. Daar valt dus nog wel wat te winnen, constateren de onderzoekers. "Hoe lager je gaat, hoe meer gezondheidswinst", aldus Beelen.
Daarvoor is een Europese aanpak nodig, stelt hij. "Fijnstof is een verzameling van allerlei deeltjes, waaronder roet maar nog veel meer. Belangrijke bronnen zijn industrie en verkeer. Het kan dus nuttig zijn om maatregelen te nemen zoals aanpassing van de snelheid, reguleren van de verkeersintensiteit of weren van oude auto's uit een binnenstad.
"Maar er zit ook een langeafstandscomponent in fijnstof. Het kan zich over een grote afstand verspreiden, een deel van het fijnstof bij ons kan bijvoorbeeld uit het Ruhrgebied komen, in Zuid-Europa zit er vaak Saharazand in."
De onderzoekers keken van Noorwegen tot Griekenland, van Finland tot Italië. Beelen: "Wij bepalen niet of er wat aan moet worden gedaan, dat is aan de overheid en daarbij spelen allerlei andere overwegingen een rol, bijvoorbeeld ook economische. Maar bij roken is de gezondheidsschade je eigen schuld. Als je aan luchtverontreiniging wordt blootgesteld waaraan je niks kunt doen, moet je kunnen rekenen op de overheid."
Rechtszaak A13 vooral om stikstofdioxide
In recente rechtszaken rond de A13 bij Rotterdam en de A10 en A12 bij Amsterdam en Den Haag speelt fijnstof een minder prominente rol dan stikstofdioxide. Dat komt doordat NO2 (stikstofdioxide) zich veel minder verspreidt. Het effect van metingen dichtbij de snelweg is groot, op meer dan twee kilometer afstand is er weinig meer van te merken. Fijnstof verspreidt zich wel over grote afstanden. Onderzoekers van de Milieudienst Rijnmond, die metingen verrichtten langs de A13 bij Rotterdam Overschie, waarschuwden in hun publicaties dat fijnstof even schadelijk kan zijn als NO2 en pleitten voor nader onderzoek. Ze verwachten dan vooral veel schadelijke invloed van roetdeeltjes op de gezondheid te zien.
Bron;
http://www.trouw.nl/tr/nl/4332/Groen/ar ... acht.dhtml
